Table of Contents

Country Reports

LM Report 2005

Ελλαδα

Βασικές εξελίξεις από το Μάιο του 2004: Η Ελλάδα έχει ολοκληρώσει το σχέδιο καταστροφής των αποθεμάτων ναρκών και ο προϋπολογισμός του έχει εγκριθεί. Η Ελλάδα διατηρεί τα ναρκοπέδιά της στα σύνορά της με την Τουρκία, αλλά αντικαθιστά τις νάρκες κατά προσωπικού με αντιαρματικές νάρκες. Από τις 22 Απριλίου 2005, 7.660 νάρκες κατά προσωπικού από τις συνολικά 24.751 στα σύνορα του Έβρου έχουν αφαιρεθεί και αντικατασταθεί με αντιαρματικές νάρκες. Τον Ιούνιο 2005, ένας στρατιώτης πυροτεχνουργός σκοτώθηκε σε επιχείρηση εκκαθάρισης. Το 2004, το εθνικό τάγμα εκκαθαρίσεων επιθεώρησε 808.169 τετραγωνικά μέτρα εδάφους και εκκαθάρισε ακόμα 511.810 τετραγωνικά μέτρα. Η ετήσια δαπάνη των επιχειρήσεων απεναρκοποίησης στην Ελλάδα ήταν € 3.3 εκατομμύρια (US $ 4.1 εκατομμύρια).

Πολιτική Κατάργησης Ναρκών

Η Ελληνική Δημοκρατία υπέγραψε τη Συνθήκη Κατάργησης Ναρκών στις 3 Δεκεμβρίου 1997, την επικύρωσε στις 25 Σεπτεμβρίου 2003 και η Συνθήκη ενεργοποιήθηκε την 1η Μαρτίου 2004. Η επικύρωση έθεσε τη Συνθήκη Κατάργησης Ναρκών ως μέρος της Ελληνικής νομοθεσίας.^[1] Στις αναφορές του Άρθρου 7 που κατατέθηκαν τον Ιούλιο 2004 και Μάιο 2005, η Ελλάδα δεν συμπεριέλαβε λεπτομέρειες των νομικών ή διοικητικών ρυθμίσεων που έχουν λάβει χώρα για την εκπλήρωση της συνθήκης, ούτε διευκρίνισε ποια σημεία του υπάρχοντος ποινικού δικαίου παρέχουν τις απαιτούμενες ποινικές κυρώσεις για παραβιάσεις της συνθήκης.

Ο Βασίλειος Μιχαλολιάκος, Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, ηγήθηκε της εθνικής αντιπροσωπείας στο Πρώτο Συνέδριο Επιθεώρησης του Ναϊρόμπι κατά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2004. Σε δήλωσή του σε υψηλά κλιμάκια, ανέφερε ότι η Ελλάδα «συνεχόμενα προωθεί τους σκοπούς του Συνεδρίου της Οτάβα. Αισθανόμαστε την αναγκαιότητα να επαναλαμβάνουμε τη δέσμευσή μας στην προσπάθεια αυτή μέχρι να κατορθώσουμε την πλήρη επικύρωση των σκοπών του Συνεδρίου ώστε να συνεισφέρουμε για έναν κόσμο όπου η ανθρώπινη ζωή τα τυχαίνει σεβασμού και θα προστατεύεται».^[2] Η Ελλάδα επίσης συμμετείχε στις συνεδριάσεις των Διαρκών Επιτροπών τον Ιουνίου του 2005 στη Γενεύη, χωρίς όμως να κάνει δηλώσεις.

Η Ελλάδα κατέθεσε την ετήσια αναφορά διαφάνειας του Άρθρου 7 στις 6 Μαΐου 2005 για το ημερολογιακό έτος 2004. Η αρχική αναφορά του Άρθρου 7 είχε κατατεθεί στις 7 Ιουλίου 2004. Και οι δύο αναφορές έχουν υποβληθεί σε διάταξη παραγράφων και όχι στη συνήθη διάταξη ελεύθερου κειμένου που χρησιμοποιείτε από τα Κράτη Μέλη.

Η Ελλάδα δεν έχει ακόμη ανακοινώσει τις θέσεις της σε θέματα επεξηγήσεων και επικύρωσης που αφορούν τα Άρθρα 1, 2 και 3 και σε ειδικά θέματα που αφορούν στη συνεργασία στρατιωτικών επιχειρήσεων με Κράτη μη-Μέλη, στην αποθήκευση ή μεταφορά των αποθηκευμένων ναρκών κατά προσωπικού στο εξωτερικό, στις αντιαρματικές νάρκες που έχουν ευαίσθητες ασφάλειες ή χωρίς μηχανισμό απασφάλισης και στον επιτρεπόμενο αριθμό ναρκών που θα παρακρατηθούν με εκπαιδευτικό σκοπό.

Η Ελλάδα είναι Κράτος Μέλος του Συνεδρίου Συμβατικών Όπλων και του Τροποποιημένου Πρωτοκόλλου ΙΙ. Συμμετείχε στην Έκτη Ετήσια Διάσκεψη των Κρατών Μελών του Τροποποιημένου Πρωτοκόλλου ΙΙ το Νοέμβριο 2004 και υπέβαλλε την απαιτούμενη από το Άρθρο 13 ετήσια αναφορά της.

Παραγωγή, Εμπορία, Αποθήκευση και Καταστροφή

Η Ελλάδα κατασκεύαζε στο παρελθόν νάρκες κατά προσωπικού αλλά και τις εισήγαγε από τη Γερμανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αν και η Ελλάδα δεν έχει παρουσιάσει στις αναφορές διαφάνειάς της στοιχεία για την μετατροπή των εγκαταστάσεων παραγωγής, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας ενημέρωσε το Παρατηρητήριο Ναρκών ότι η Ελλάδα δεν έχει στην κυριότητά της εγκαταστάσεις παραγωγής ναρκών κατά προσωπικού.^[3] Πριν γίνει Κράτος Μέλος, η Ελλάδα είχε δικαιοστάσιο στην παραγωγή και εξαγωγή ναρκών κατά προσωπικού επί σειρά ετών.

Στην αναφορά του Άρθρου 7 τον Ιούλιο 2004, η Ελλάδα ανακοίνωσε αριθμό 1.566.532 αποθηκευμένων ναρκών κατά προσωπικού, που συμπεριλάμβανε πέντε τύπους: M2 (214.374), DM31 (794.400), M16 (553.359), M14 (3.895) και Ναρκοφόρα Βλήματα Πυροβολικού Κατά Προσωπικού ADAM (504). Οι αριθμοί αυτοί επαναλαμβάνονται στην αναφορά του Μαΐου 2005 χωρίς τροποποίηση. Παρόλα αυτά, το Παρατηρητήριο Ναρκών συνεχίζει να χρησιμοποιεί έναν υψηλότερο αριθμό για την απαρίθμηση των μεμονωμένων ναρκών κατά προσωπικού που περιέχονται σε κάθε βλήμα ADAM των 155mm. Κάθε βλήμα ADAM περιλαμβάνει 36 νάρκες κατά προσωπικού, έτσι ώστε τα 504 βλήματα που δηλώνονται από την Ελλάδα να εμπεριέχουν 18.144 νάρκες, ανεβάζοντας το συνολικό απόθεμα σε 1.584.172.

Η καταστροφή ναρκών κατά προσωπικού έχει συμπεριληφθεί στο συνολικό πρόγραμμα Ελληνικού Στρατού που αφορά στην καταστροφή πολεμοφοδίων. Η εργασία για αυτό το σχέδιο έχει ήδη ολοκληρωθεί και ο προϋπολογισμός έχει εγκριθεί. Ένα σύνολο € 13 εκατομμυρίων (περίπου US$ 16.2 εκατομμύρια)^[4] έχει εκχωρηθεί για καταστροφή πολεμοφοδίων για την περίοδο 2005 – 2007 και προτεραιότητα έχει δοθεί στις νάρκες κατά προσωπικού. Θα υπάρξει διεθνώς προκήρυξη για την καταστροφή.^[5] Η ημερομηνία που έχει οριστεί από τη Συνθήκη Κατάργησης Ναρκών για να ολοκληρώσει η Ελλάδα την καταστροφή του αποθέματός της των ναρκών κατά προσωπικού είναι η 1η Μαρτίου 2008.

Νάρκες που Κρατούνται για Έρευνα και Εκπαίδευση

Στις αναφορές του Άρθρου 7 του Ιουλίου 2004 και Μαΐου 2005, η Ελλάδα ανακοίνωσε ότι θα παρακρατήσει 7.224 νάρκες κατά προσωπικού για εκπαίδευση και αναπτυξιακούς σκοπούς, όπως αυτό επιτρέπεται από το Άρθρο 3 της Συνθήκης. Οι νάρκες θα χρησιμοποιηθούν για εκπαίδευση στην ανίχνευση ναρκών, για μεθόδους εκκαθάρισης και καταστροφής ναρκών και θα αποτελούνται από: M2 (1.512); DM31 (1.512); M16 (420); M14 (3.780).^[6]

Η Ελλάδα δεν έχει ακόμη ενημερώσει τους σκοπούς και τις ακριβείς χρήσεις των παρακρατηθέντων ναρκών – θέμα που συμφωνήθηκε από τα Κράτη Μέλη στο Σχέδιο Δράσης του Ναϊρόμπι το οποίο προέκυψε από το Πρώτο Συνέδριο Επιθεώρησης.

Το πρόβλημα Ναρκών και UXO

Η Ελλάδα έχει διατηρήσει ναρκοπέδια κατά μήκος του ποταμού Έβρου στα εντόνως στρατιωτικοποιημένα σύνορα της με την Τουρκία από τα μέσα της δεκαετίας του ’70. Το 2004, η Ελλάδα απεκάλυψε ότι υπάρχουν 24.751 νάρκες κατά προσωπικού στα ναρκοπέδια του Έβρου, που αποτελούνται από 2.162 νάρκες Μ2 και 22.589 Μ16.^[7] Όλα τα ναρκοπέδια στην περιοχή του Έβρου αναφέρονται ως περιφραγμένα και ότι συντηρούνται τακτικά. Όλες οι περιφραγμένες περιοχές έχουν διπλή περίφραξη και υπερβαίνουν τις προδιαγραφές του ΝΑΤΟ. Το Επιτελείο Στρατού έχει εκχωρήσει 10.00 μέτρα ακανθώδους σύρματος, το οποίο πρόκειται να τοποθετηθεί μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών περιμέτρων. Η εργασία αυτή αναφέρεται ότι βρίσκεται σε εξέλιξη.^[8]

Το Σεπτέμβριο 2005, το Υπουργείο Άμυνας δήλωσε ότι οι συνοριακές περιοχές με τις χώρες Βουλγαρία, Αλβανία και Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (FYROM) είναι ελεύθερες από νάρκες.^[9] Η Αναφορά του Παρατηρητηρίου Ναρκών για το 2004 επισημαίνει την ύπαρξη ναρκών και εκρηκτικών μηχανισμών στις περιοχές αυτές ως κατάλοιπα πολέμου (ERW) από προηγούμενες περιόδους συγκρούσεων. Αναφέρει επίσης ότι υπάρχουν περιοχές που θεωρούνται ύποπτες να κρύβουν νάρκες/ UXO στην ενδοχώρα και σε διάφορα νησιά.^[10]

Το Μάρτιο 2004, οι έντονες βροχοπτώσεις πλημμύρησαν πολλά ναρκοπέδια στα σύνορα με την Τουρκία καθώς ανέβηκε σημαντικά η στάθμη του ποταμού και προέκυψαν ανησυχίες για την πιθανότητα μετατόπισης των ναρκών.^[11]

Συντονισμός και Σχεδιασμός Ενεργειών για Νάρκες

Η ευθύνη για την εκκαθάριση των ναρκών βαρύνει το Υπουργείο Άμυνας, Το 2005, ένα σχέδιο δράσης για τις νάρκες συγκροτήθηκε και εγκρίθηκε από το Υπουργείο Άμυνας και τις Ελληνικές Στρατιωτικές Αρχές.^[12] Η εκκαθάριση ναρκών/UXO εκτελείται από το Τάγμα Εκκαθάρισης Εδάφους Ναρκοπεδίων (ΤΕΝΧ), το οποίο συγκροτήθηκε το 1954. Το τάγμα αποτελείται από 260 άνδρες χωρισμένοι σε 15 ομάδες.^[13] Στο Τάγμα συμμετέχουν 20 πολίτες πυροτεχνουργοί, οκτώ από τους οποίους στα ναρκοπέδια του Έβρου. Χρησιμοποιούνται χειρωνακτικοί μέθοδοι εκκαθάρισης και εκπαιδευμένα σκυλιά. Η Ελλάδα δηλώνει ότι συμβαδίζει με τους Διεθνείς Κανόνες Ενεργειών για Νάρκες (ΙΜΑS) και τους όρους του ΝΑΤΟ για εξοπλισμούς εκκαθάρισης ναρκών, δομή ομάδων, περίφραξης και σηματοδότησης. Πληροφορίες για ενέργειες σχετικές με νάρκες βρίσκονται αποθηκευμένες σε βάση δεδομένων προσβάσιμη μόνο από το Γενικό Επιτελείο Στρατού και το Προσωπικό Άμυνας. ^{[14 ]}

Το 2004, το Τάγμα ΤΕΝΧ επιθεώρησε 808.169 τετραγωνικά μέτρα εδάφους που εθεωρούντο ύποπτα να περιέχουν νάρκες σε διάφορες περιοχές. Ένα σύνολο 379.590 τετραγωνικών μέτρων θεωρούνται ότι είναι ελεύθερα από νάρκες και ασφαλή για χρήση από τους πολίτες.^{[15 ]}

Στις 15 Μαρτίου 2005, ο σύλλογος πολιτών πυροτεχνουργών ΠΕΝ, έθεσε επίσημο αίτημα για επίδομα επικίνδυνης εργασίας στο ίδιο επίπεδο με τους πυροτεχνουργούς του στρατού.^{[16 ]}

Εκκαθάριση Ναρκών και UXO

Σύμφωνα με το Άρθρο 5 της Συνθήκης Κατάργησης Ναρκών, η προθεσμία της Ελλάδας να καταστρέψει όλες τις νάρκες κατά προσωπικού στις ναρκοθετημένες περιοχές της κυριότητάς ή ελέγχου της είναι η 1η Μαρτίου 2014. Το 2005, η Ελλάδα δήλωσε, «Η εκκαθάριση των ναρκών αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2011, τρία χρόνια νωρίτερα από την προθεσμία που ορίστηκε για τη χώρα μας στο Συνέδριο της Οτάβα.^[17]

Από τις 22 Απριλίου 2005, 7.660 από τις 24.751 νάρκες κατά προσωπικού στα ναρκοπέδια του Έβρου έχουν αφαιρεθεί και αντικατασταθεί από αντιαρματικές νάρκες. Είχε υπολογιστεί ότι 4.528 νάρκες κατά προσωπικού θα είχαν εξαχθεί και καταστραφεί από τα 16 ναρκοπέδια του Έβρου εντός του 2005. Εκπρόσωποι δήλωσαν ότι «τυπικές» αντιαρματικές νάρκες, χωρίς μηχανισμό απασφάλισης, χρησιμοποιούνται για να αντικατασταθούν οι νάρκες κατά προσωπικού. Η εκκαθάριση των ναρκών κατά προσωπικού στα ναρκοπέδια του Έβρου ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2003, αμέσως μετά την επικύρωση της Συνθήκης Κατάργησης Ναρκών.^{[18 ]}

Κατά το 2004, το Τάγμα ΤΕΝΧ εκκαθάρισε επίσης 511.810 τετραγωνικά μέτρα εδαφών στα βουνά Γράμμου και στη Ρόδο, Κω, Λήμνο, Χάλκη και Ζάκυνθο.^[19]

Το 2005, πέντε ομάδες του Τάγματος ΤΕΝΧ εργάστηκαν συνεχόμενα στα ναρκοπέδια του Έβρου και άλλες πέντε εργάστηκαν σε ένα υπόγειο κατάστημα στη Θεσσαλονίκη που περιείχε UXO από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.^[20] Το Μάιο 2005, η διαδικασία επιθεώρησης των ναρκοπεδίων σε περιοχές των συνόρων με τη Βουλγαρία, οι οποίες καθαρίστηκαν μετά τη συμφωνία του 1997 με τη Βουλγαρία, είχε σχεδόν ολοκληρωθεί. Αναμένετο ότι στο άμεσο μέλλον η περιοχή των συνόρων θα δηλωνόταν ελεύθερη ναρκών.^[21]

Από την έναρξη δράσης του Τάγματος Εκκαθάρισης Ναρκοπεδίων ΤΕΝΧ το 1954, 129 τετραγωνικά χιλιόμετρα εδάφους έχουν εκκαθαριστεί, 287.000 νάρκες και 724.000 UXO έχουν αφαιρεθεί.^[22]

Σε ατύχημα κατά την επιχείρηση απεναρκοποίησης στις 14 Ιουνίου 2005 στα ναρκοπέδια του Έβρου, πυροτεχνουργός του Τάγματος ΤΕΝΧ έχασε τη ζωή του καθώς αφόπλιζε νάρκη κατά προσωπικού τύπου M16.^{[23 ]}

Επιδοτήσεις και Υποστήριξη

Το Γενικό Επιτελείο Στρατού υπολογίζει ότι, το ετήσιο κόστος των επιχειρήσεων προσεγγίζει τα € 1.3 εκατομμύρια (US $ 1.6 εκατομμύρια) για τα ναρκοπέδια του Έβρου και € 2 εκατομμύρια (US $ 2.5 εκατομμύρια) για επιχειρήσεις σε άλλες περιοχές.^[24]

Το 2004, το Υπουργείο Εξωτερικών χορήγησε € 1.9 εκατομμύρια (US $ 2.4 εκατομμύρια) στην Ελληνική μη-Κυβερνητική οργάνωση ΙΜΙ (International Mine Initiative), για επιχειρήσεις απεναρκοποίησης στο Ιράκ και Λίβανο.^[25] Οι πληροφορίες που δόθηκαν από την Υπηρεσία Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας του Υπουργείου Εξωτερικών παρουσιάζουν ότι από το 2001 μέχρι το 2003, η Ελλάδα έχει χορηγήσει την ΙΜΙ με € 6.821.473 (περίπου US $ 8.5 εκατομμύρια) για επιχειρήσεις εκκαθάρισης στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Ιράκ και Λίβανο.^{[26 ]}

Θύματα Ναρκοπεδίων

Το 2004, τουλάχιστον 16 άνθρωποι σκοτώθηκαν και άλλοι 8 τραυματίστηκαν σοβαρά στα ναρκοπέδια του Έβρου, τα οποία χαρακτηρίζονται από το Υπουργείο Εσωτερικών των ΗΠΑ ως «ανεπαρκώς σηματοδοτημένα».[27] Πρόκειται για αύξηση 12 θυμάτων περισσότερο από ότι ανακοινώθηκε στα ΜΜΕ για το 2003.[28 ]

Ορισμένα περιστατικά έτυχαν αναφοράς στα ΜΜΕ το 2004, συμπεριλαμβανόμενων: - 30 Μαΐου: ένας Μολδαβός σκοτώθηκε και ένας άλλος τραυματίστηκε σε ναρκοπέδιο του Έβρου, - 5 Αυγούστου: ένας Παλαιστίνιος σκοτώθηκε και έξη Μαροκινοί και Παλαιστίνιοι τραυματίστηκαν, στην προσπάθειά τους να περάσουν τα ναρκοπέδια του Έβρου, - 4 Οκτωβρίου: ένας Ιρανός σκοτώθηκε και ένας άλλος τραυματίστηκε όταν πάτησαν νάρκη στην περιοχή Γεμιστή στα σύνορα του Έβρου, - 15 Νοεμβρίου: τρεις μετανάστες αγνώστου ταυτότητας σκοτώθηκαν σε ναρκοπέδιο κοντά στους Κήπους, νοτίως του Έβρου, - 5 Δεκεμβρίου: δύο άτομα Τουρκικής εθνικότητας σκοτώθηκαν σε ναρκοπέδιο κοντά στις Καστανιές, στο βόρειο Έβρο.[29 ]

Θύματα συνέχισαν να καταγράφονται στα ΜΜΕ και μέσα στο 2005. Στις 4 Απριλίου, ένας Μαυριτανός και ένας Τυνήσιος σκοτώθηκαν σε ναρκοπέδιο του Έβρου, ένας Ιρακινός τραυματίστηκε και νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο του Διδυμοτείχου.^{[30 ]} Στις 28 Μαΐου, δύο άνδρες από τη Γεωργία σκοτώθηκαν σε ναρκοπέδιο του Έβρου στην προσπάθειά τους να εισέλθουν στην Ελλάδα από την Τουρκία. ^{[31 ]} Στις 14 Ιουνίου 2005, Έλληνας στρατιώτης σκοτώνεται από νάρκη κατά τη διάρκεια επιχείρησης εκκαθάρισης ναρκοπεδίου.^{[32 ]}

Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας υπολογίζει ότι, μεταξύ 1987 και Νοεμβρίου 2004, 66 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και 149 έχουν τραυματιστεί από νάρκες στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας.^{[33 ]}Από την έναρξη επιχειρήσεων του ΤΕΝΧ πριν 51 χρόνια, έχουν καταγραφεί 47 θύματα στρατιωτικοί (30 σκοτώθηκαν και 17 τραυματίστηκαν).^[34] Ο Στρατός συγκεντρώνει όλα τα στοιχεία για τα θύματα, είτε πρόκειται για πολίτες ή στρατιωτικούς, αλλά σε αυτό το αρχείο δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο Παρατηρητήριο Ναρκών.

Υποστήριξη στους Επιζώντες

Στο Πρώτο Συνέδριο Επιθεώρησης που διοργανώθηκε κατά τους μήνες Νοέμβριο – Δεκέμβριο 2004, ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Βασίλειος Μιχαλολιάκος δήλωσε ότι, «Σε εθνικό επίπεδο και μέχρι να εκκαθαριστούν όλες οι νάρκες κατά προσωπικού από τα βορειοανατολικά μας σύνορα, η Ελλάδα θα συνεχίσει να παρέχει πλήρη ιατρική περίθαλψη στους παράνομους μετανάστες που τραυματίζονται από αυτές. Ακόμα, η χώρα μου βλέπει θετικά την πιθανότητα να καλύπτει τα έξοδα των προσθετικών μελών καθώς και αυτά της σχετικής εκπαίδευσης για αυτούς τους αθώους και ανυποψίαστους ανθρώπους που καθώς αναζητούν ένα καλύτερο μέλλον σακατεύονται από νάρκες...».^[35]

Ο Υφυπουργός επιβεβαίωσε τη θέση αυτή σε συνάντηση με το Παρατηρητήριο Ναρκών, δηλώνοντας ακόμα ότι η Ελλάδα θα παρέχει και ψυχολογική υποστήριξη στους επιζώντες.^{[36 ]}

Το Μάιο 2005, ο Υφυπουργός κ. Β. Μιχαλολιάκος αναφορικά δήλωσε ότι έχει προβεί σε ενέργειες να αποκτηθούν πηγές για προσθετικά μέλη και ψυχολογική υποστήριξη για τους επιζώντες ατυχημάτων με νάρκες. ^[37]

Η Ελλάδα προηγουμένως είχε δηλώσει ότι οι επιζώντες τυγχάνουν πλήρους υποστήριξης αποκατάστασης, συμπεριλαμβανομένων των προσθετικών μελών και ότι όλα τα έξοδα καλύπτονται από το εθνικό σύστημα υγείας.

Επείγουσα ιατρική βοήθεια παρέχεται χωρίς οικονομική χρέωση, αλλά, το Παρατηρητήριο Ναρκών δήλωσε το 2004 ότι δεν βρήκε αποδεικτικά στοιχεία για την παροχή και επισκευή των προσθετικών μελών, αλλά ούτε για στοιχεία για μακρόχρονη φροντίδα και αποκατάσταση.^{[38 ]}

Τα θύματα των ναρκών στο νότιο τμήμα του Έβρου νοσηλεύονται συνήθως στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Αλεξανδρούπολης και αυτά των κεντρικών και βορείων περιοχών στο Γενικό Νοσοκομείο Διδυμοτείχου και σε Στρατιωτικό νοσοκομείο. Στρατιωτικό Ιατρικό προσωπικό παρέχουν την επείγουσα ιατρική βοήθεια και τα θύματα μεταφέρονται από τα ναρκοπέδια από το Τάγμα ΤΕΝΧ.^{[39 ]}

Το 2004, ο ερευνητής του Παρατηρητήριου Ναρκών διοργάνωσε συναντήσεις με το Υπουργείο Υγείας, με όραμα να δημιουργηθεί ένα κέντρο τραύματος για τους επιζώντες ναρκών. Εκδηλώσεις υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένων και οικονομικών χορηγιών, δόθηκαν από τις Πρεσβείας στην Αθήνα των Καναδά, Ολλανδίας, Νορβηγίας και ΗΠΑ. Παρόλα αυτά, από τον Ιούνιο του 2005, η πρόταση δεν έχει υλοποιηθεί. Υπήρξαν συναντήσεις επίσης μεταξύ του ερευνητή του Παρατηρητηρίου Ναρκών και του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Δημοσίας Τάξης, για την πιθανότητα να χορηγείται ανθρωπιστικό καθεστώς στους επιζώντες ναρκών, περισσότεροι από τους οποίους είναι αιτούντες άσυλο ή παράνομοι μετανάστες. Από το Σεπτέμβριο 2005, το Υπουργείο Δημοσίας Τάξης βρίσκεται στη διαδικασία εξέτασης των φακέλων οκτώ επιζώντων από νάρκες για την πιθανότητα χορήγησης ανθρωπιστικού καθεστώτος.

---

[1] Συνέντευξη του Αντισυνταγματάρχη Βασιλείου Μακρή, Διεύθυνση Πολιτικής Άμυνας, Τομέας Διεθνούς Δικαίου, Προσωπικό Ελληνικής Εθνικής Άμυνας, Αθήνα 13 Μαΐου 2005. Ο Αντισυνταγματάρχης Μακρής είχε κάνει την ίδια δήλωση που αφορούσε την επικύρωση και στις 30 Μαρτίου 2004.
[2] Δήλωση του Β. Ι. Μιχαλιολιάκου, Υφυπουργού Εθνικής Άμυνας, Συνέλευση του
Ναϊρόμπι για έναν Ελεύθερο Από Νάρκες Κόσμο (Πρώτο Συνέδριο Επιθεώρησης), που διοργανώθηκε από 29 Νοεμβρίου ως 3 Δεκεμβρίου 2004.
[3] E-mail του Αντισυνταγματάρχη Βασιλείου Μακρή, Διοικητικό Στέλεχος Ελληνικής Εθνικής Άμυνας, 14 Σεπτεμβρίου 2005.
[4] Η μέση τιμή συναλλάγματος για το 2004: = $1.2438, έχε3ι χρησιμοποιηθεί σε όλη την αναφορά αυτή. Ομοσπονδιακό Απόθεμα ΗΠΑ, «Κατάσταση Τιμών Συναλλάγματος (Ετήσια),» 3 Ιανουαρίου 2005.
[5] Αναφορά Άρθρο 7, παράγραφος 4, 6 Μαΐου 2005. Η επιδότηση για την καταστροφή των πολεμοφοδίων περιλαμβάνει € 5 εκατομμύρια (US$ 6.2 εκατομμύρια) το 2005 και από € 4 εκατομμύρια (US $ 5 million) για τα έτη 2006 και 2007.
[6] Αναφορά Άρθρου 7, παράγραφος 2, 6 Μαΐου 2005 και Αναφορά Άρθρου 7, παράγραφος 2, 7 Ιουλίου 2004.
[7] Αναφορά Άρθρου 7, Ιούλιος 2004, π.2, προφορική ενημέρωση εκπροσώπου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας προς τον γενικό Γραμματέα των Ην.Εθνών, Νέα Υόρκη, Ιούνιος 2004.
[8] Αναφορά Άρθρου 7, π.2, 6 Μαΐου 2005.
[9] E-mail από τον Αντισυνταγματάρχη Βασίλειο Μακρή, Γενικό Επιτελείο Στρατού Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, 14 Σεπτεμβρίου 2005.
[10] Βλ. Αναφορά Παρατηρητηρίου Ναρκών 2004, σελ. 462-463.
[11] «Συναγερμός ναρκών στον πλημμυρισμένο Έβρο», εφημερίδα Καθημερινή, Αγγλική Έκδοση, 8 Μαρτίου 2005.
[12] Συνέντευξη με τον Αντισυνταγματάρχη Βασίλειο Μακρή, Γενικό Επιτελείο Στρατού Ελληνικής Εθνικής Άμυνας, Αθήνα, 13 Μαΐου 2005.
[13] Ντίνα Βαγενά, «Ναρκοπέδια στον Έβρο», περιοδικό Έψιλον, , εφημερίδα Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 8 Μαΐου 2005.
^{[14 ]}Συνέντευξη του Αντισυνταγματάρχη Βασιλείου Μακρή, Γενικό Επιτελείο Στρατού Ελληνικής Εθνικής Άμυνας, Αθήνα, 13 Μαΐου 2005.
^{[15 ]}E-mail από τον Αντισυνταγματάρχη Βασίλείου Μακρή, Γενικό Επιτελείο Στρατού Ελληνικής Εθνικής Άμυνας, 18 Ιουνίου 2005.
^{[16 ]}Συνέντευξη του Κώστα Καλαντζίδη, Προέδρου του ΠΕΝ, Αθήνα, 15 Μαΐου 2005.
^[17] Αναφορά Άρθρου 7, παράγραφος 1, 6 Μαΐου 2005.
^{[18 ]}E-mail από τον Αντισυνταγματάρχη Βασίλειο Μακρή, Γενικό Επιτελείο Στρατού Ελληνικής Εθνικής Άμυνας, 18 Ιουνίου 2005.
^[19] Συνέντευξη του Πέτρου Μαυροειδή, Υπουργείο Εξωτερικών, Αθήνα, 1 Ιουνίου 2005.
^[20] Συνέντευξη του Κώστα Καλαντζίδη, Προέδρου του ΠΕΝ, Αθήνα, 15 Μαΐου 2005.
^[21] Συνέντευξη του Αντισυνταγματάρχη Βασιλείου Μακρή, Γενικό Επιτελείο Στρατού Ελληνικής Εθνικής Άμυνας, Αθήνα, 13 Μαΐου 2005.
^[22] Συνέντευξη του Αντισυνταγματάρχη Βασιλείου Μακρή, Γενικό Επιτελείο Στρατού Ελληνικής Εθνικής Άμυνας, Αθήνα, 13 Μαΐου 2005.
^{[23 ]}«Έλληνας στρατιώτης σκοτώνεται κατά τη διάρκεια επιχείρησης απεναρκοποίησης κοντά στα σύνορα με την Τουρκία», Associated Press (Αθήνα), 14 Ιουνίου 2005.
^[24] Ε-mail από τον Αντισυνταγματάρχη. Βασίλειο Μακρή, Γενικό Επιτελείο Στρατού Ελληνικής Εθνικής Άμυνας, 18 Ιουνίου 2005.
^[25] Φαξ του Αντισυνταγματάρχη Βασιλείου Μακρή, Γενικό Επιτελείο Στρατού Ελληνικής Εθνικής Άμυνας, 9 Αυγούστου 2005.
^{[26 ]}Βλέπε Αναφορά Παρατηρητηρίου Ναρκών2004, σελ. 464.
^[27] Υπουργείο Εσωτερικών των ΗΠΑ, «Αναφορές Εφαρμογών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων 2004: Ελλάδα», Ουάσινγκτον-ΗΠΑ, 28 Φεβρουαρίου 2005.
^{[28 ]}Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλ. Αναφορά Παρατηρητηρίου Ναρκών2004, σελ. 465.
^{[29 ]}Νάρκη σκοτώνει παράνομο μετανάστη που προσπαθεί να εισέλθει κρυφά στην Ελλάδα από την Τουρκία», Associated Press (Αθήνα), 30 Μαΐου 2004. – «Νάρκη σκοτώνει πρόσφυγα στα Ελληνικά σύνορα», εφημερίδα Athens News, 6 Αυγούστου 2004. – «Παλαιστίνιος σκοτώνεται σε έκρηξη νάρκης στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας», Agence France-Presse, 5 Αυγούστου 2004. – «Ιρανός σκοτώνεται στα Τουρκικά σύνορα κατά την προσπάθειά του να εισέλθει στην Ελλάδα παράνομα», εφημερίδα Καθημερινή, 5 Οκτωβρίου 2004. – «Τρεις πρόσφυγες πεθαίνουν σε ναρκοπέδιο», εφημερίδα Καθημερινή, 15 Νοεμβρίου 2004. – «Ναρκοπέδια στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας απαίτησαν άλλα 2 θύματα», Agence France-Presse, 5 Δεκεμβρίου 2004. – «Ναρκοπέδια στον Έβρο απαίτησαν άλλες 2 ζωές», εφημερίδα Καθημερινή, 6 Δεκεμβρίου 2004.
^{[30 ]}«Παράνομοι μετανάστες σκοτώθηκαν σε ναρκοπέδιο των συνόρων Ελλάδας-Τουρκίας», Associated Press, 4 Απριλίου 2005. – «Δύο πεθαίνουν σε ναρκοπέδιο του Έβρου», εφημερίδα Καθημερινή, 5 Απριλίου 2005. – βλέπε επίσης «Κατάσταση 6.336 καταγεγραμμένων θανάτων προσφύγων στην Ευρώπη Φρούριο», www.irr.org.uk/, σε πρόσβαση της 18 Ιουλίου 2005.
^{[31 ]}«Δύο πρόσφυγες σκοτώθηκαν σε ναρκοπέδιο των συνόρων», εφημερίδα Καθημερινή, 30 Μαΐου 2005.
^{[32 ]}«Έλληνας στρατιώτης σκοτώθηκε σε επιχείρηση απεναρκοποίησης κοντά στα σύνορα με την Τουρκία», Associated Press (Αθήνα), 14 Ιουνίου 2005.
^{[33 ]}«Ναρκοπέδια στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας απαίτησαν δύο νέα θύματα», Agence France-Presse (Αθήνα), 5 Δεκεμβρίου 2004.
^[34] Ντίνα Βαγενά, «Ναρκοπέδια στον Έβρο», περιοδικό Έψιλον, εφημερίδα Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Αθήνα, 8 Μαΐου 2005.
^[35] Δήλωση του Β. Ι. Μιχαλολιάκου, Υφυπουργού Εθνικής Άμυνας, Πρώτο Συνέδριο Επιθεώρησης, Ναϊρόμπι, 29 Νοεμβρίου – 3 Δεκεμβρίου 2004.
^{[36 ]}Συνέντευξη του Β. Ι. Μιχαλολιάκου, Υφυπουργού Εθνικής Άμυνας, Πρώτο Συνέδριο Επιθεώρησης, Ναϊρόμπι, 1 Δεκεμβρίου 2004.
^[37] Richard Galpin, «Πρόσφυγες ρισκάρουν στα Ελληνικά ναρκοπέδια», BBC News (Αθήνα), 4 Μαΐου 2005, http://news.bbc.co.uk/, σε πρόσβαση στις 6 Μαΐου 2005.
^{[38 ]} Αναφορές Άρθρου 13, Τροποποιημένου Πρωτοκόλλου ΙΙ του Συνεδρίου Συμβατικών Όπλων (CCW), Τύπος B, 12 Νοεμβρίου 2003, 12 Μαρτίου 2002 και 11 Δεκεμβρίου 2002.
^{[39 ]}Βλέπε Αναφορά 2004 Παρατηρητηρίου Ναρκών, σελίδες 465 - 466.